Een verbod op het roken van tabak, coronamaatregelen, het wietexperiment, het mogelijk weren van toeristen uit coffeeshops, een ‘koelere’ opstelling van banken naar coffeeshops in hun strijd tegen witwassen. Er kwam in 2020 veel af op coffeeshopondernemers. Iedere ondernemer gaat daar weer op zijn eigen manier mee om. Een overzicht uit de praktijk.

We zochten contact met vier coffeeshopondernemers. Twee mannen, twee vrouwen, zowel leden als niet leden van een coffeeshopbond uit Friesland, Limburg, Gelderland en Noord-Holland. Zij spraken zich kort uit over een aantal actuele coffeeshopthema’s en gaven een impressie van wat er de afgelopen maanden speelde in de praktijk van de coffeeshops in Nederland.

Dit is het eerste artikel in een vierluik.  Aan het woord is:

Coffeeshop Noord

‘Cashgeld is een groot probleem in de dagelijkse praktijk van veel coffeeshops’, aldus de ondernemer van coffeeshop Noord. ‘Ook voor ons dus. De Rabobank geeft ons nog maar 8000 euro cash per maand. Ik heb begrepen dat bedrijven binnenkort moeten melden als ze voor een transactie meer dan 3000 euro cash ontvangen. Deze maatregelen worden genomen op grond van twee wetten ter voorkoming van witwassen: de wet ter voorkoning van witwassen en financieren van terrorisme en de wet op het financieel toezicht.

De teelt van cannabis voor recreatief gebruik is nog steeds illegaal. Om wietleveranciers aan de achterdeur te betalen heeft een ondernemer cash nodig. Voor 8000 euro kun je maar enkele kilo’s wiet inkopen, niet genoeg om aan de vraag van de klanten te voldoen. Als coffeeshops niet via banken aan cashgeld kunnen komen dan zullen zij op andere manieren aan cash moeten zien te komen. De inkoop kan immers niet betaald worden via een bankoverschrijving.

Zaterdag cash-dag

Een van de maatregelen die coffeeshop Noord treft om aan cashgeld te komen is het stimuleren van cashbetalingen door klanten. ‘Liefst laten we onze klanten met PIN betalen, maar nu we verlegen zitten om cashgeld vragen we klanten om zoveel mogelijk cash te betalen. Onze klanten hebben daar wel begrip voor. We overwegen ook acties als ‘zaterdag cash-dag’ (geen PIN-mogelijkheid op zaterdag) of we kunnen smoesjes ophangen als ‘sorry, de PIN doet het vandaag niet’. De meeste klanten lopen dan wel even naar de geldautomaat om geld te trekken. Maar zuiver is dat natuurlijk niet. Klanten moeten gewoon met PIN kunnen betalen, net als in de supermarkt.’ Het maximeren van cashbetalingen om witwassen tegen te gaan werkt contraproductief: Het brengt coffeeshops in problemen en het geeft illegale straathandel meer ruimte.

Tabaksvrije coffeeshop

Tabak roken kan niet meer in de coffeeshops. Sinds 1 april wordt het verbod op roken en zelfs voorhanden hebben van tabak in coffeeshops gehandhaafd. Hetzelfde geldt voor e-sigaretten. De rookruimte heeft daardoor geen functie meer. Door de maatregelen in het kader van de coronapandemie is het coffeeshopbezoek tijdelijk beperkt tot afhalen. In coffeeshop Noord bestond voor de corona-crisis iets meer dan de helft van de klanten uit ‘halers’ (tegenover de ‘blijvers’).

Coffeeshop Noord ziet streng toe op het naleven van het tabaksverbod. Dat betekende dat klanten in de zomer, toen het verblijf in de coffeeshop tijdelijk weer was toegestaan, wel een drankje konden komen nuttigen, maar dat er geen joint met tabak kon worden gerookt. ‘In de zomer stak een aantal blijvers nog wel een pure joint op of een kruidenjoint, maar er werd in onze coffeeshop beduidend minder geblowd dan voorheen. We waren meer een ‘afhaal’ dan voor de crisis. Nu de coronaregels weer zijn aangescherpt zijn we weer 100% afhaal. De klanten aanvaarden het. Door de coronamaatregelen kunnen ze niet meer sporten, of hun vrienden zien in de kroeg. Het roken van een jointje bij een Netflix-film is een van de weinige dingen die overblijven. De meeste klanten zijn allang blij dat ze nog wiet kunnen kopen.’ Als de coronabeperkingen worden opgeheven zal coffeeshop Noord weer een plek worden waar je ook binnen een joint mag roken. Zónder tabak. Hoe dat gaat uitpakken weet de ondernemer nog niet.

Goede verhoudingen

Noord doet niet mee aan het experiment. De coffeeshops in Noord investeren al jarenlang in goede verhoudingen met de gemeenteraad en de burgemeester. Coffeeshop Noord leidt al decennialang politici rond in de shop en informeert gemeenteraadsleden en de burgemeester regelmatig als zij om informatie verlegen zitten. Dat heeft ertoe geleid dat de politiek en de coffeeshops in Noord schouder aan schouder stonden bij afwijzing van deelname aan het wietexperiment en het handhaven van het ingezetenencriterium. In het huidige tijdsgewricht is het investeren van tijd en energie in goede verhoudingen met de buurt, de burgemeester de politie en de lokale politiek een must.